Yapay zeka araçları, günlük hayatın her alanında etkisini göstermeye devam ederken, onları kullananların karşılaştığı hukuki durumlar da hızla çoğalıyor. Son olarak, bir ailenin ChatGPT’ye açtığı ölüm davası, yapay zeka sistemlerinin moral ve etik sorumlulukları üzerinde derin tartışmalara yol açtı. Olay, ailenin bir süre önce intihar eden oğullarının, ChatGPT ile olan iletişimlerinin sonucunda böyle bir sonuca gittiğini iddia etmesiyle gündeme geldi. Vaka, yapay zeka ve hukuk arasındaki karmaşık ilişkiyi yeniden sorgulatıyor.
18 yaşındaki genç, bir süre önce psikolojik sorunlar yaşıyordu ve bu süreçte ChatGPT’yi aktif olarak kullanıyordu. Aile, akikisinin bu yapay zeka aracını kullanarak, kendisine sıkıntı veren düşüncelerini ifade ettiğini, ama bunun sonucunda giderek daha da kötüleştiğini belirtiyor. Special Report’a göre, gencin ChatGPT ile yaptığı konuşmalarda, düşüncelerini yönlendiren bazı yanıtlar aldı. Aile, bu yanıtların intihar düşüncelerini pekiştirdiğini öne sürüyor. "Oğlumuz, ChatGPT ile yaptığı konuşmalar sonucunda kendine zarar verme fikrini sürekli olarak düşündü," diyen baba, yapay zekanın sağladığı yanıtların ciddi şekilde etkili olduğunu ifade etti.
Bu durum, ChatGPT’nin yanıtlarının sorumluluğunu hangi tarafın taşıdığı sorusunu ortaya koyuyor. Yapay zeka sistemleri, gelişmiş algoritmalar kullanarak kullanıcılarına yanıtlar verirken, bu yanıtların insan psikolojisi üzerindeki etkileri hakkında sınırlı bilgiye sahip oldukları için, bazı kullanıcılar olumsuz sonuçlar yaşayabiliyorlar. Oğulun intihar öncesi ChatGPT ile yaptığı iletişimler detaylı bir şekilde incelenerek, ailenin iddialarını destekleyen veriler aranmaktadır. Aile avukatı, “ChatGPT’nin yanıtlarının oldukça öneri niteliğinde olduğunu ve bu durumun oğlu üzerindeki etkisinin oldukça yıkıcı olduğunu düşünüyoruz,” diye ekledi.
Dava, yalnızca bu trajik olay özelinde değil, aynı zamanda yapay zeka uygulamalarının genel etik sorumluluklarını da sorgulatmakta. Günümüzde, yapay zeka sistemleri birçok alanda kullanıma sunulmuş durumda; eğitim, sağlık ve günlük yaşamda karşılamakta olduğumuz pek çok sorunun çözümü açısından umut verici olsalar da, aynı zamanda birlikte getirdikleri riskler de göz ardı edilemez. ChatGPT gibi gelişmiş dil modellerinin insan psikolojisi üzerindeki etkileri ve bu modellerin insanlarda oluşturabileceği olumsuz durumlar, hukuki tartışmaların önünü açacak konular arasında yer almaktadır.
Aile, düzenledikleri basın toplantısında, “Biz sadece oğlumuzun hikayesini anlatmak istemiyoruz, aynı zamanda yapay zeka sistemleri ile bireyler arasındaki ilişkilerin ne denli incelikli olduğunu göstermek istiyoruz,” dedi. Bu tür durumların yaygınlaşmasının önüne geçilmesi gerektiğini savunan aile üyeleri, hukuki sürecin yanı sıra, yapay zeka üreticilerinin bu tür olumsuz etkilerin önüne geçecek tedbirler alması gerektiğini vurguladı.
Hukuk uzmanları ise, böyle bir davanın sonucu arasında önemli tartışmaların olacağına dikkat çekiyor. "Eğer mahkeme, yapay zeka sistemlerini kısmen de olsa sorumlu tutarsa, bu durum, yine tüm yapay zeka ve teknoloji firmaları için büyük bir endişe kaynağı haline gelecek,” diyor bir hukukçu. ChatGPT, daha önce kullanıcı verilerini nasıl işlediğiyle ilgili de tartışmalara neden olmuş, kullanıcıların bu platformdaki etkileşimlerinin gizliliği sorgulanmaya başlanmıştı.
Davanın detayları ve ChatGPT’nin yanıtlama süreçlerine ilişkin yapılacak incelemeler, sadece bu olayın çözümü için değil, aynı zamanda gelecekte benzer durumların nasıl ele alınacağı konusunda da önemli bir mihenk taşı olabilir. Yapay zeka sistemlerinin etik sorumlulukları, hukukun dikkatle izlemesi gereken bir alan haline geliyor. Önerilen düzenlemeler doğrultusunda, yapay zeka sistemlerinin yanıtları üzerinde sınırlamalar getirilmesi ve kullanıcıların bu sistemlerle olan etkileşimlerinin daha iyimser hale getirilmesi, hukuki süreçlerle birlikte göz önünde bulundurulması gereken konular arasında.
Bütün bunlar ışığında, ChatGPT ve benzeri yapay zeka uygulamalarının sorumlulukları, gelecekte daha da fazla tartışılacak ve belki de yeni yasaların ve düzenlemelerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayacak.